KOZAHANI

Rahime İpek Ortaeri
Rahime İpek Ortaeri

1490-1491 yılları arasında dönemin padişahı II. Beyazıt zamanında İstanbul’da inşa edilen cami ve külliyesinin masraflarının çıkarılması için Bursa’da Ulucami yakınlarında Kozahanı inşa edilmiştir.

Kozahanı, Klasik Osmanlı Dönemi mimarisine sahip bir yapıdır. Büyük bir avlu etrafında dükkanları bulunmaktadır. Avlunun ortasında ise sekizgen planlı, kubbeli küçük bir yapı vardır. Bu kubbeli yapının alt katında şadırvan, üst katında ise mescit bulunmaktadır.

Bursa, Osmanlı için önemli bir ticaret şehri idi. Bu yüzden Osmanlı’nın kuruluşuna tanıklık etmesi bakımından ve halkın ihtiyaçlarını karşılamasını sağlayan stratejik bir alan olması açısından Osmanlı hanlarının ilk örnekleri bu kentte meydana gelmiştir.

15. yüzyılda Kozahanı’n inşa edilmesinin nedeni İstanbul’da yapılmakta olan külliye içindi. Kozahanı, Bursa yerine İstanbul’da inşa edilmiş olsaydı inşaat için gerekli maddi kaynak sağlanamazdı. Neticede İstanbul yeni fethedilmiş bir kentti. Osmanlı’nın ekonomik sistemi henüz tam manasıyla oturmamıştı.

Burada dikkatimizi çeken nokta İstanbul’un fethedilmesinin üzerinden yarım asır geçmiş olsa da II. Beyazıt, Bursa’nın bir ticaret merkezi olduğunun farkındaydı. Bazen bir şeylerin sonuçlanması için olay yetmez, olgulara ihtiyaç duyulur. İstanbul’un fethedilmesi de bir olguydu. Etkisi yüzyıllarca sürmüştür. Lakin bu olgu, bir olay gibi hemen oldu bitti şeklinde algılanırsa gaflete düşeriz. Kozahanı gibi nice tarihi eserin akıbeti bu yöndedir. Günümüze kadar gelen eserlerden bir şeyler öğreniriz. Tarih kitaplarının tek başına yeterli olmadığı yerde birinci elden kaynaklar aydınlatır bizi.

Sevgili okurlar, Bursa’ya yolunuz düşerse Kozahanı ziyaret etmeyi unutmayın. Umarım pandemi sonrasında hayatın akışı normale döner ve bizlere Kozahanı’nda çay keyfi yapmak nasip olur. Görsellerde de gördüğünüz üzere insana huzur veren bir akustiği var. Ayrıca son zamanlar edindiğimiz bilgiye göre Bursa Büyükşehir Belediyesi orada restorasyon çalışması yapmaktadır. Bakalım bu kıymetli eserin restorasyon hikayesi nasıl sonuçlanacak?

Fotoğraflarını bizimle paylaşan İsmail Hakkı Yalçın (@beycelebi) beye teşekkür ederiz.

- Türkiye Haberi, Rahime İpek Ortaeri tarafından kaleme alındı
https://www.turkiyehaberi.com/makale/6503332/ipek-ortaeri/kozahani